Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki silahlı muhalif güçler tarafından yıkılmasının akabinde başşehir Şam’da devletleşme çalışmaları devam ederken, bölgede aktifliğini yitiren İran’ın müdahalesiyle eski rejimin kalıntıları provokasyon peşinde koşuyor. Gerginlik, Suriye’de yeni idarenin eski rejim askerlerinden, istihbaratçılarından ve rejime bağlı ögelerden silahlarını teslim etmesini istemesi üzerine başladı. Eski rejimle birlikte çalışan Nusayri/ Alevi kümeler silahlarını teslim etmeyi reddedince tansiyon yükseldi. Tartus kırsalında Alevi silahlı kümelerle silahlarını teslim etmesi için görüşmek niyetiyle Şam’dan gönderilen heyete hücum düzenlenmesi ve14 güvenlik mensubunun öldürülmesi bardağı taşıran son damla oldu.
TÜRBE OYUNU TUTMADI
Halep’te Aleviler için kutsal sayılan Seyyid Ebi Abdillah El Hüseyin’in türbesinin yakılmasına dair manzaraların toplumsal medyada yayılması üzerine Humus, Cebele, Tartus ve Lazkiye kentlerinde protesto şovları düzenlendi. Olayların büyümesi üzerine bu kentlerde evvelki gün saat 08:00’a kadar sokağa çıkma yasağı getirildi, bölgeye ek kuvvetler gönderildi. Türbe vazifelileri açıklama yaparak, bu imgelerin eski olduğunu ve türbenin yeni Suriye hükümetinin himayesinde olduğunu açıkladı.
Şİİ İMAMLAR ÖN PLANDA
Diğer yandan şovlarda kaydedilen imgelerde kalabalığı yönlendiren kişinin İran’a yakın Şii İmam Lokman Bedrgarh olduğu ortaya çıktı. Bedrgarh’ın Nusayri kümeleri Yeni Suriye Yönetimi’ne karşı isyana teşvik ettiği belirtildi. Öbür yandan gözaltına alınan birçok kişinin üzerinden Lübnan kimliği çıkması, olayların ardında Hizbullah’a bağlı milislerin de olabileceği yorumları yapıldı.
Güvenlik ögeleri ülkede tansiyonun yükselmesinin akabinde kentlerdeki güvenlik tedbirlerini arttırdı.
İRAN NE YAPMAK İSTİYOR
Suriye’de yaşanan olayların öncesinde İran’dan peşpeşe açıklamalar gelmişti. Birinci olarak ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, “Suriyeli gençlerin kaybedecek bir şeyleri kalmadı. Suriye’de güçlü bir hareketin ortaya çıkacağını öngörüyoruz” diyerek ayaklanma imasında bulunmuş, “Lübnan’daki iç savaştan Hizbullah doğmuştu. Suriye’de de birebiri olabilir” tabirini kullanmıştı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi de HTŞ’ye karşı şovlar başlar başlamaz, “Esad rejimi devrilse de Suriye’de birçok gelişme yaşanıyor. Suriye’nin geleceğinde kimlerin tesirli olacağını konuşmak için şimdi çok erken” biçiminde konuştu. İslam İhtilal Muhafızları Ordusu’nun eski kumandanı olan Güvenlik Kurulu üyesi Tümgeneral Muhsin Rızai, Suriye’deki çatışmalara takviyesini resmen açıkladı. Rızai, “Suriye’deki gençler ve direnişçiler, bu kümenin işgaline, dış ataklarına ve iç zulmüne sessiz kalmayacaklar. Bir yıldan kısa bir mühlet içinde yine canlanacaklar” dedi.
ŞAM TAHRAN’I UYARMIŞTI
Arakçi’nin kelamlarına karşılık veren Suriye’nin yeni Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, Tahran’a yönelik sert tenkitlerde bulundu. Şeybani, “İran’ı Suriye’de kaos yaymaması konusunda uyarıyoruz” dedi. Şeybani, X hesabındaki paylaşımında, İran’ı, Suriye halkının iradesine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne hürmet duymaya davet etti. Suriye’de yeni yönetimin İçişleri Bakanı Muhammed Abdurrahman da Esad rejimiyle irtibatlı kümelerin ayaklanma teşebbüsleri ve hücumlarına dair ülkenin güvenliğini tehlikeye atanlara demir yumrukla karşılık vereceklerini lisana getirdi.